عبور از دروازه تاریخ با میرزای بزرگ و کاترینِ کبیر

به گزارش ایسنا، امروز ۲۷ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخیِ این روز می‌پردازیم.
 

شهادت مهدی زین‌الدین، فرمانده لشکر ۱۷ علی ‌بن ابی‌طالب(ع) – ۱۳۶۳

مهدی در سال ۱۳۳۸ در خرم آباد استان لرستان در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. دوران تحصیلات متوسطه را که مصادف با تبعید آیت‌آلله سید اسدالله مدنی به خرم‌آباد بود آموخت. علاقه آیت‌الله مدنی به مهدی موجب شد او بیشتر اوقاتش را نزد ایشان باشد.

زین‌الدین با شرکت در کنکور سراسری سال ۱۳۵۶ نفر چهارم برای ورود به دانشگاه شیراز شد. خانواده زین‌الدین اوایل انقلاب به قم مهاجرت کردند. مهدی بعد از انقلاب  فعالیت‌هایش را از جهاد سازندگی شروع کرد و به عضویت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد.

او در آزادسازی استان کردستان از اشغال گروهک‌های ضد انقلاب همراه با سایر هم‌رزمانش به شدت تلاش کرد. مهدی در دوران جنگ تحمیلی مسؤولیت‌های مختلفی به عهده گرفت و تا زمان شهادت در عملیات‌های متعددی شرکت داشت.

مهدی در کسوت فرماندهی لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب(ع) قم به همراه برادرش مجید در یکی از مناطق کردستان از سوی ضدانقلاب به شهادت رسید. پیکر آنان بعد از تشییع باشکوهی که در قم انجام شد در گلزار شهدای این شهر به خاک سپرده شد.
 

آزادی گروگان‌های زن و سیاه‌پوست آمریکایی لانه جاسوسی- ۱۳۵۸

دو هفته پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام به فرمان امام خمینی گروگان‌های زن و سیاه‌پوست آمریکایی را آزاد کردند.

حضرت امام خمینی(ره) با این اعتقاد که زنان و سیاهپوستان آمریکایی در ردیف مستضعفان جامعه آمریکایی هستند و ناخواسته به چنین مأموریت‌هایی اعزام می‌شوند، دستور آزادی آنان را صادر کردند.

ایشان در پیام‌ مورخ ۲۶ آبان ۱۳۵۸، از دانشجویان حاضر در سفارت خواستند آن را که جاسوسی‌شان اثبات نشده را به وزارت امور خارجه تحویل دهند تا فورا از ایران خارج شوند.
 

درگذشت مرضیه حدیدچی دباغ از مبارزان انقلاب- ۱۳۹۵

 مرضیه حدیدچی که فعالیت‌های سیاسی خود را تقریبا از سال ۱۳۴۶ با پخش و توزیع اعلامیه آغاز کرده بود، ‌در سال ۱۳۵۳ توسط ساواک دستگیر و به همراه دختر نوجوانش رضوانه به زندان افتاد و شدیدترین شکنجه‌ها را متحمل شد.

در زمان انتقال امام (ره) به فرانسه، به اصرار پلیس این کشور مسئولیت حفاظت از امام باید به عهده یک زن قرار می‌گرفت به همین دلیل مرضیه دباغ به نوفل‌لوشاتو رفت و با توجه به آموزش‌هایی که دیده بود، محافظ شخصی حضرت امام شد.

وی پس از انقلاب اسلامی یکی از مؤسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و به عنوان اولین فرمانده سپاه منطقه غرب کشور مسئولیت سپاه همدان را بر عهده گرفت. او در نابودی گروهک‌های تروریستی کومله، حزب دموکرات کردستان، شبکه‌های مخفی فدائیان و سازمان منافقان نقشی فعال داشت.

مسئولیت بسیج خواهران کل کشور، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در سه دوره، فرماندهی سپاه همدان، استاد دانشگاه علم و صنعت، استاد مدرسه شهید عالی مطهری، قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی از جمله مسئولیت‌ها و سوابق اجرایی دباغ است.

دباغ در دی ماه سال ۱۳۶۷ به عنوان عضوی از نمایندگان اعزامی امام خمینی(ره) برای ابلاغ پیام ایشان به گورباچف رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی انتخاب شد.

این مبارز پیشگام انقلاب اسلامی صبح روز پنجشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۵ پس از گذراندن بیماری در بیمارستان خاتم الانبیاء(ص)  دارفانی را وداع گفت. وی از بیماری قلبی رنج می‌برد.

در تقویم هجری شمسی مناسبت‌های دیگری از جمله ورشکسته و متحصن شدن حاج محمدحسین امین‌الضرب در سفارت روس در پی توقیف مغازه‌ها و کارخانجاتش توسط بانک استقراضی روسیه در سال ۱۲۸۷، کناره‌گیری باقر کاظمی وزیر دارایی از کار در سال ۱۳۲۱، نطق دکتر رضازاده شفق در مجلس درباره روابط ایران و شوروی در سال ۱۳۲۴، رحلت آیت‌الله شیخ مرتضی آشتیانی در سال ۱۳۲۵، انتصاب ابوالقاسم پناهی وزیر کار به جای جعفر شریف امامی به ریاست سازمان برنامه و بودجه در سال ۱۳۳۲، درگذشت شاعر معاصر عباس فرات یزدی در سال ۱۳۴۷، تعیین سهم ۶۱ درصدی ایران و سهم ۳۹ درصدی کنسرسیوم از درآمد نفت بعد از چند روزه مذاکره بین نمایندگان ایران و کنسرسیوم غربی در سال ۱۳۴۹، ورود ملک حسین شاه اردن به تهران در سال ۱۳۵۲، تعیین قیمت و تعیین سود بازرگانی ۴۰ درصدی برای خودروهای وارداتی در سال ۱۳۵۲، رحلت آیت‌الله غلامحسین جعفری همدانی در سال ۱۳۷۴ و درگذشت شکرالله بابان گوینده پیشکسوت و فعال فرهنگی در سال ۱۳۹۱ درج شده است.
 

مناسبت‌های تقویم هجری قمری به این شرح است:

ولادت امام سجاد (ع) – ۳۸

حاصل پیوند حسین بن علی (ع) و شهربانو در دو روایت مختلف یکی در تاریخ ۱۵ جمادی‌الاولی و دیگری در ۵  شعبان‌ سال ۳۸ هجری قمری در مدینه متولد شد.

سجاد و زین‌العابدین از کنیه‌های مشهور آن امام همام است که این القاب به‌ دلیل کثرت عبادت به آن حضرت اطلاق شد. این امام عظیم‌الشأن در طول عمر پر برکت شان در حوزه سیاسی برای پیشبردن مسلمانان به سوی نفرت از بنی‌امیه و افزودن حس مبارزه‌جویی با آنان، تلاش‌های مؤثری داشتند و در فرصت‌های مختلف مردم را بر ضد امویان تحریک کردند.

آن امام بزرگوار برای آگاهی مردم شیوه دعا را بکار گرفتند به‌گونه‌ای که به گفته بسیاری از عالمان علوم اسلامی، دعاهای آن حضرت بازگوکننده رویدادهای عصر آن حضرتند.

صحیفه سجادیه که به زبور آل‌محمد (ص) مشهور است، اثر بی‌همتایی است که در جهان اسلام پیوسته مورد توجه بزرگان و علما و مصنفان قرار گرفته است.
 

ولادت  میرزای بزرگ- ۱۲۳۰

سیدمحمدحسن در ۱۵ جمادی الاولی سال ۱۲۳۰ در شیراز متولد شد. وی قبل از ۲۰ سالگی صاحب اجازه از سید محقق میر سید حسن بیدآبادی شد و در اصفهان به تحصیل پرداخت.

از جمله استادان وی صاحب جواهر و صاحب انوارُ الفِقاهَه، محمد ابراهیم کلباسی، محمدتقی اصفهانی و علی تُستَری بودند.

میرزای شیرازی پس از شیخ مرتضی انصاری، مرجع عالم اسلام شد و در حدود ۳۰ سال این سمت را به عهده داشت. شاگردان زیادی در مکتب میرزا کسب علم کردند از جمله حضرات آیات عظام علامه سیدمحمد کاظم یزدی، آخوند خراسانی، شیخ‌ فضل‌الله نوری، میرزا حسین نوری، سیدحسین صدر، ابراهیم دامغانی، سید اسماعیل شیرازی و شریف جواهری.

از جمله اقدامات بزرگ میرزای شیرازی، صدور فتوای تاریخی تحریم تنباکو در زمان ناصرالدین شاه قاجار به عنوان اولین مقاومت منفی مردمی در ایران علیه بیگانگان بود که با موفقیت انجام شد.

کتاب فی الطَّهارَه، نِجاةُ العِباد، رسالةٌ فی الرَّضاع و رسالَةٌ فی المُشْتَق از آثار این مرجع بزرگ است.

میرزا در سال ۱۳۱۲ در ۸۲ سالگی در سامرا درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
 

انتشار اولین شماره روزنامه ‌ «عروةالوثقی» در پاریس- ۱۳۰۱

سیدجمال‌الدین اسدآبادی روحانی مبارز و دانشمند بزرگ مسلمان برای تحقق آرمان خود مبنی بر اتحاد ملل اسلامی، انجمنی به نام «عروةالوثقی» دایر کرد و پس از مدتی، روزنامه‌ای نیز به همین نام در پاریس منتشر کرد.

او با همکاری شیخ محمد عبده با درج مقالات اسلامی و نیز مصاحبه با دانشمندان و سیاست‌مداران نظر مسلمانان را به اندیشه‌های خود و شعار اتحاد ملل اسلامی جلب کرد.

سرانجام این روزنامه، در اثر فشارهای سیاسیِ برخی دولت‌های آن زمان در ماه ذیحجه‌ی سال۱۳۰۱ پس از چند ماه انتشار در اروپا، هند، مصر، ایران و چندین کشور عربی توقیف شد.
 

مناسبت‌های تقویم میلادی به این شرح است:

مرگ «کاترینِ کبیر» ملکه معروف روس- ۱۷۹۶

کاترین کبیر امپراتوریس روسیه در دوم مه ۱۷۲۹ به دنیا آمد. وی در ۱۵ سالگی با پتر سوم ازدواج کرد اما پتر سوم پادشاه روسیه به او علاقه نداشت و او را در ملاعام مورد اهانت قرار می‌داد.

کاترین با همدستی چند نفر از نزدیکان خود در نهم ژوئیه ۱۷۶۲ و در ۳۳ سالگی هنگامی که پتر سوم از شهر خارج شده بود خود را امپراتوریس و ملکه روسیه خواند. پتر که ناگهان چنین ضربه هولناکی خورد به کلی خود را باخته، بدون مقاومت چندانی، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقیقت او توسط نزدیکان کاترین مسموم شد.

کاترین در دوران سلطنت خود علی‌رغم انجام برخی خدمات و اصلاحات در زندگی مردم فقیر و ستم‌دیده، رفاه و بهبود به وجود نیاورد تا آن‌جا که شورش‌های فراوانی در زمان او برخواست.

گفته شده در دوره سلطنت او که بیش از سه دهه به طول انجامید، شیوه کشاورزی، اصلاح شده و اصول بانک‌داری ترویج شد، ارتش سازمان یافت، بیمارستان‌هایی بنا شد و به طور کلی اقتصاد کشور شکوفا شد.

همچنین وی در تحکیم مسائل آموزش و فرهنگ روسیه تلاش کرد اما از سوی دیگر کاترین اگرچه ملکه روسیه به شمار می‌رفت اما از لحاظ شخصیتی دچار انحطاط شدید اخلاقی بود و به گفته مورخین با توجه به اینکه خود را یک موجود برتر می‌پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابایی نداشت و فساد و تباهی بر دربار پادشاهی وی غلبه داشت.

وی در سیاست خارجی، سیاست توسعه‌طلبی را دنبال می‌کرد و تا آن‌جا که می‌توانست برای این امر می‌کوشید.

کاترین ۳۳ سال سلطنت کرد و سرانجام در ۱۷ نوامبر ۱۷۹۶م در ۶۶ سالگی درگذشت. وی هوشی سرشار و جسارت و عزمی تمام و حرص و جاه‌طلبی زیادی داشت.

گشایش کانال سوئز در مصر و اتصال دریای سرخ و مدیترانه- ۱۸۶۹

طرح اتصال دریای سرخ و دریای مدیترانه به روزگار باستان بر می‌گردد. ایده این کار اولین بار با هدف کاهش مسافت بین امپراتوری هخامنشیان و دسترسی به سرزمین‌های امپراتوری روم دنبال شد و به این منظور کانالی به طول چند صد کیلومتر احداث شد اما با از بین رفتن سلسله هخامنشیان این کانال هم به مرور زمان زیر شن‌های کشورهای عربی منطقه مدفون شد.

اما ۲۳ قرن بعد با اوج گرفتن  رقابت‌ها و برتری‌جویی سیاسی و نظامی بین امپراتوری انگلستان و فرانسه در قرن ۱۹ بار دیگر ایده کوتاه کردن فاصله دسترسی اروپا به منابع خاورمیانه و آسیا را زنده کرد.

این بار فرانسه به عنوان یک قدرت صنعتی – نظامی و  دولت استعماری درصدد برآمد تا ساخت این کانال را عملی سازد. طرح حفر کانال در سال ۱۸۵۴ توسط یک مهندس فرانسوی به نام فردیناند دول تهیه شد و کار حفر کانال از ۲۵ آوریل ۱۸۵۹ آغاز شد.

از آن جا که بین فرانسه و انگلیس، رقابت آشکاری در میان بود، انگلستان از ارائه هر کمکی به فرانسه مضایقه کرد چرا که حفر کانال به قدرت فرانسه می‌افزود بنابراین فرانسویان بدون کمک از هیچ کشوری به تنهایی اقدام به حفر کانال کردند و ظرف مدت ۱۰ سال با هزینه‌ای بالغ بر ۴۰۰ میلیون فرانک این پروژه را به اتمام رساندند.

طول این کانال حدود ۱۷۰ کیلومتر، عرض ۶۰ متر و عمیق‌ترین نقطه آن ۲۲ متر بود که البته بعدها عرضش به ۲۰۰ متر افزایش یافت. کانال سوئز در ۱۷ نوامبر ۱۸۶۹م طی تشریفاتی گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور کشتی حامل وی، افتتاح شد. علت حفر کانال سوئز توسط فرانسه این بود که در آن زمان، سرزمین مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر این کانال، راه ارتباط دریایی اروپا به طرف ساحل شرقی قاره افریقا و شبه قاره هند و شرق آسیا بسیار کوتاه گردید. این کانال منافع اقتصادی ویژه‌ای برای مصر فراهم آورد و تجارت منطقه را تحت تأثیر قرار داد چرا که مسیر عبور کالا از آسیا و اقیانوسیه به اروپا را بسیار کاهش می‌داد. هم‌چنین کانال سوئز مرز بین دو قاره آسیا و افریقا به شمار می‌رود.

تأسیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق- ۱۹۸۲

هدف از تشکیل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نجات مردم این کشور از اختناق و استبداد رژیم بعث عراق و تأسیس حکومتی بر اساس رأی و مشارکت مردم بود.

این مجلس که در ۱۷ نوامبر ۱۹۸۲ اعلام موجودیت کرد و طی جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران ضربات مختلفی به رژیم بعث صدام وارد کرد و پس از جنگ نیز به عنوان بزرگ‌ترین گروه اسلامی مخالف رژیم بغداد، در عرصه‌های گوناگون فعالیت کرد.

مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق استفاده از نیروی مردمی و بدنه ارتش را برای قیام نهایی بر ضد نظام فاسد و استبدادی عراق دنبال کرد. پس از سقوط حزب بعث و رژیم صدام حسین که در نتیجه حملات آمریکا و متحدانش، در آوریل ۲۰۰۳ به وقوع پیوست مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق به عنوان یکی از تشکیلات سازمان یافته، منسجم و مردمی، به شورای حکومت انتقالی راه یافت و اداره برخی از شهرها را برعهده گرفت.

در تقویم میلادی دو مناسبت دیگر از جمله نشست الیزابت یکم بر صندلی ملکه بریتانیا در سال  ۱۵۵۸  و مرگ رابرت اوُوِن فیلسوف اجتماعی در سال ۱۸۵۸ به ثبت رسیده است.

انتهای پیام