رئیس فرهنگستان هنر: ثمره هنر ایرانی اسلامی، توحید و ثمره هنر یونانی شرک است

به گزارش خبرنگار مهر، مجید شاه حسینی رئیس فرهنگستان هنر در نخستین همایش ملی هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان با اشاره به ظرفیت بزرگ بحث در حوزه هنر اسلامی و هنرمندان مسلمان اظهار داشت: به باور بنده عقل در هنر دینی عقلی است که در محضر رب رنگ توحیدی می‌گیرد. عقل در تعریف یونانی می‌شود عقل منفصل که شاید بخشی از فلسفه یونانی زاییده آن باشد. جنسی از عقلانیت که در جهان بعد از اساطیر المپ حکماً به این مدل از عقلانیت روی آوردند.

وی افزود: عقلانیت از دوران رنسانس و بعد آن عقل مبتنی بر شک همه چیز همانطور که دکارت می‌گوید است. یعنی انسان تنهاست و دستاویزی ندارد و از خلأ معرفت، خود را بازتعریف می‌کند. مدل اسلامی اما این نیست و ما در جهانی هستیم که همواره در محضر رب قرار داریم و هنر، جهان را یک گوشه از تجلی محضر رب در آئینه حسن می بیند و هنرمند اگر هنری دارد کشف گوشه‌ای از همان یک تجلی است. ثمر این هنر توحید است در حالی که ثمر هنر یونانی شرک است.

شاه حسینی در ادامه تصریح کرد: در هنر برگرفته از میراث یونان خلق رذائل و انکار فضائل و در هنر ایرانی حماسه داریم. مکاتب هنری بعد رنسانس مکتب کلاسیک مبتنی بر فره‌یونانی است و جبر کلاسیک قریب به ۲ قرن حاکم است. در نگاه هنر حکمی جنسی از رئالیسم شهودی مدنظر است، در حقیقت واقع گرایی ای که در جهان محضریت اتفاق می‌افتد. ما در اربعین می‌بینیم بخشی از برزخ و آسمان و ملکوت در زیست انسانی میلیون‌ها انسان جاری می‌شود و در حرکت رو به امام شکل می‌گیرد و نه فقط مسلمان که دیگر فرق را به این مسیر می‌کشاند از این رو جهانی خلق می‌کند که گویی بخشی از آسمان در زمین محقق می‌شود.

وی منشأ خیال در هنر حکمی و ایرانی اسلامی را خیال رحمانی و وحی دانست و گفت: وحی‌ای که خداوند به مخلوقات به ویژه در هنرمند افاضه می‌کند مرتبه‌ای عالی است. در هنر منفصل و یونانی، عنصر اختیال داریم، چیزی که تحت عنوان مختال تلفیق خیال و اختیار است.

رئیس فرهنگستان هنر همچنین بیان کرد: اگر بخواهیم در هنر اسلامی ایرانی تفکر کنیم چاره‌ای نداریم جز اینکه به منشأ ماندگاری ایران و سفر تاریخی امام علی بن موسی الرضا (ع) در ایران اشاره کنیم که چگونه تشیع در ایران شکل گرفت و دانشمندان مسلمان و شیعه و هنرمندان از حجاب بیرون آمدند و توانستند دعوت خود را علنی کنند. به واسطه تفکر شیعی صفویه نام ایران را جان داد، از این رو هنر ایرانی اسلامی را جز با منطق هنر رضوی نمی‌توانیم تکمیل کنیم و باید این موضوع واکاوی عمیق شود.